Zaskakujący widok: Na Saharze powstały jeziora. Czy to efekt zmian klimatu?

Potężne ulewy w Maroku sprawiły, że wydmy na Saharze częściowo znalazły się pod wodą. W saharyjskiej wiosce Merzouga, znajdującej się w południowo-wschodniej części kraju, do życia powróciły wyschnięte jeziora i zbiorniki wodne.

Publikacja: 30.10.2024 16:23

W ostatnich dniach Maroko nawiedziły ulewne deszcze. Jeziora na Saharze to skutek intensywnych opadó

W ostatnich dniach Maroko nawiedziły ulewne deszcze. Jeziora na Saharze to skutek intensywnych opadów.

Foto: AFP

Nie od dziś naukowcy alarmują: nie ma wątpliwości, iż zmiany klimatu – wywołane emisją gazów cieplarnianych przez człowieka – powodują ekstremalne zjawiska pogodowe, w tym między innymi upały, susze czy pożary. Chodzi jednak także i o ulewne deszcze, które – wraz ze zmianami klimatu – przybierają na częstotliwości oraz intensywności.

W ostatnim czasie z taką sytuacją mierzy się między innymi Maroko, nad którym w ubiegłym tygodniu przeszła strefa ulewnych deszczów. Była ona na tyle silna, że w niektórych regionach suma opadów – w ciągu zaledwie dwóch dób – wyniosła aż 200 litrów na metr kwadratowy. Efekt? Powodzie błyskawiczne, które sprawiły, że w południowej części kraju pustynia Sahara zamieniła się miejscami w jeziora i przywróciła wyschnięte zbiorniki do żywych. Eksperci zaznaczają, że to już kolejne – związane ze zmianami klimatu – niecodzienne zdarzenie pogodowe, do którego doszło w ostatnich kilkunastu dniach w tej części świata.

Czytaj więcej

Sahara stała się pustynią przez ludzi

Maroko: Na saharze pojawiły się jeziora 

W ciągu ostatnich kilku miesięcy ulewy przyczyniły się do śmierci ponad 1460 osób w państwach leżących na obrzeżach Sahary – wynika z raportu Biura Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA). Dotyczy to między innymi Maroka. Jak poinformowała tamtejsza Generalna Dyrekcja Meteorologii, we wrześniu oraz październiku kraj doświadczył szczególnie niestabilnej i wilgotnej pogody. Ekstremalne ulewy należą w tej części świata do rzadkości, ale – ze względu na wciąż postępujące zmiany klimatyczne – mają one miejsce coraz częściej. I są coraz bardziej intensywne.

Foto: AFP

Gwałtowne ulewy, które przeszły w ubiegłym tygodniu nad Marokiem, spowodowały powodzie błyskawiczne, a te do tego, że saharyjskie wydmy częściowo znalazły się pod wodą. To niecodzienny widok. Jak informuje agencja AFP, w małej saharyjskiej wiosce Merzouga – znajdującej się w południowo-wschodniej części kraju – która słynie z najwyższych wydm w Maroku, silna ulewa przywróciła do życia wyschnięte jeziora i stawy. 

Miejscowi meteorolodzy przeanalizowali zdjęcia NASA i wykryli wodę między innymi w jeziorze Iriki, między regionami Zagora i Tata, które znajduje się w parku narodowym o tej samej nazwie. Jezioro było suche przez pół wieku. „Minęło od 30 do 50 lat, odkąd mieliśmy tak dużo deszczu w tak krótkim czasie” – powiedział agencji Associated Press Houssine Youabeb, urzędnik marokańskiej agencji meteorologicznej. Jak dodał, takie deszcze – które meteorolodzy nazywają burzą pozatropikalną – mogą zmienić warunki pogodowe w regionie w nadchodzących miesiącach i latach.

Miejscowi uznali zaś ulewy za dar z niebios. „Pękamy z radości i szczęścia” — podkreśla w rozmowie z agencją AFP lokalny przewodnik Jusif Ait Cziga. Jak zaznacza, deszcz przyciągnął do regionu jeszcze więcej turystów. 

Czytaj więcej

Naukowcy o przyczynach opadów deszczu i powodzi w Polsce. „Wydarzenie wyjątkowe”

W jednej części Maroka ulewy, w innych – susza. To efekt zmian klimatu 

Według organizacji badawczej non-profit World Resources Institute, kraje północnoafrykańskie plasują się obecnie wśród najbardziej dotkniętych niedoborem wody na świecie. Ubiegły rok był najsuchszy w Maroku od 80 lat. We wrześniu 2024 roku ulewne deszcze wywołały zaś powodzie w południowych częściach kraju, zabijając co najmniej 28 osób. W niektórych miejscach odnotowano nawet 100 mm deszczu w ciągu zaledwie 24 godzin.

Rzadkie ulewne deszcze nadeszły, gdy Maroko zmaga się z najgorszą suszą od niemal czterech dekad. Eksperci zaznaczają, że zagraża ona sektorowi rolnictwa, który pod względem gospodarczym jest kluczowy dla kraju. 

Foto: AFP

„Wszystko wskazuje na to, że to oznaka zmiany klimatu” — powiedziała w rozmowie z AFP Fatima Driouech, marokańska klimatolożka. „Jednak jest za wcześnie, aby to ostatecznie stwierdzić bez gruntownego zbadania” - dodała. Driouech podkreśliła też, że niezwykle ważne jest, by kontynuować na ten temat badania. Pomoże to bowiem w tworzeniu modeli klimatycznych. 

Podczas gdy ulewy przekroczyły roczne średnie w kilku obszarach południowo-wschodniego Maroka i spowodowały powodzie, reszta kraju wciąż zmaga się z ekstremalną suszą. 

Sahara, która ma powierzchnię 9,4 mln km²  i jest największą gorącą pustynią na świecie, rozciąga się na obszarze kilkunastu krajów w północnej, środkowej i zachodniej Afryce. Powtarzające się susze są problemem w wielu z nich, ponieważ ekstremalne zjawiska pogodowe nasilają się z powodu globalnego ocieplenia. Naukowcy przewidują, że podobne burze mogą zdarzać się na Saharze coraz częściej. Celeste Saulo, sekretarz generalna Światowej Organizacji Meteorologicznej, powiedziała w rozmowie z mediami, że cykle wodne na całym świecie zmieniają się coraz częściej. „W wyniku wzrostu temperatur cykl hydrologiczny przyspieszył. Stał się też bardziej nieprzewidywalny i nieregularny" - mówi. „Będziemy mieć coraz większe problemy – z nadmiarem lub niedoborem wody" - dodaje. 

Nie od dziś naukowcy alarmują: nie ma wątpliwości, iż zmiany klimatu – wywołane emisją gazów cieplarnianych przez człowieka – powodują ekstremalne zjawiska pogodowe, w tym między innymi upały, susze czy pożary. Chodzi jednak także i o ulewne deszcze, które – wraz ze zmianami klimatu – przybierają na częstotliwości oraz intensywności.

W ostatnim czasie z taką sytuacją mierzy się między innymi Maroko, nad którym w ubiegłym tygodniu przeszła strefa ulewnych deszczów. Była ona na tyle silna, że w niektórych regionach suma opadów – w ciągu zaledwie dwóch dób – wyniosła aż 200 litrów na metr kwadratowy. Efekt? Powodzie błyskawiczne, które sprawiły, że w południowej części kraju pustynia Sahara zamieniła się miejscami w jeziora i przywróciła wyschnięte zbiorniki do żywych. Eksperci zaznaczają, że to już kolejne – związane ze zmianami klimatu – niecodzienne zdarzenie pogodowe, do którego doszło w ostatnich kilkunastu dniach w tej części świata.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Planeta
Na Antarktydzie znaleziono pierwszy w historii bursztyn. Ma 90 milionów lat
Planeta
Mikroplastik może zmieniać pogodę i klimat na Ziemi? Nowe wyniki badań
Planeta
Eksperci: Przekroczyliśmy próg 1,5 stopnia Celsjusza. Co to oznacza dla klimatu?
Planeta
Triumf giganta paliwowego w sądzie. Nie będzie nakazu obniżenia emisji CO2
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Planeta
Polacy zmęczeni zmianami klimatu? Nowy raport pokazuje zmianę nastrojów