W wielu miejscach w Stanach Zjednoczonych temperatura w czerwcu przekroczyła już 40 stopni Celsjusza. Zagrożeni ekstremalnymi upałami są mieszkańcy między innymi takich stanów jak Arizona, Nowy Meksyk i Pensylwania, ale także stolicy państwa – Waszyngtonu. Sytuacja jest na tyle trudna, że 77 milionów Amerykanów zostało objętych ostrzeżeniami dotyczącymi wysokiej temperatury. Eksperci podkreślają, że za upały odpowiedzialna jest między innymi kopuła ciepła, w której uwięzione jest rozgrzane powietrze. Zdaniem badaczy obejmie ona szeroki obszar kraju. Czym jest to zjawisko?
Czytaj więcej
Jak poinformował brytyjski serwis meteorologiczny Met Office, zmiana klimatu sprawiła, że rekordowe upały w Indiach i Pakistanie były ponad 100 razy bardziej prawdopodobne.
Kopuła ciepła – czym jest i jak powstaje?
Kopuła ciepła jest zjawiskiem meteorologicznym, w którym pasma wysokiego ciśnienia utrzymują się nad danym regionem przez dłuższy czas, zatrzymując ciepłe powietrze i powodując wzrost temperatury powietrza. Prowadzą one do ekstremalnych upałów, które mogą trwać kilka dni, a nawet tygodni.
Mechanizm powstawania kopuł ciepła jest wynikiem działania silnego, wysokiego ciśnienia atmosferycznego, które pełni funkcję swoistej pokrywy ograniczającej ruch powietrza w kierunku pionowym. Zjawisko to powoduje, że powietrze zmuszane jest do opadania w dół, a to prowadzi do jego adiabatycznego ogrzewania. W efekcie powoduje to nagromadzenie się i uwięzienie ciepła w dolnych warstwach atmosfery. Temperatury w tak utworzonym cieplnym pułapie mogą przekraczać 45 st. Cel., tworząc nad danym obszarem gęstą warstwę ciepła. Dodatkowo proces ten potęgowany jest też przez brak wiatru, co znacząco ogranicza naturalną wymianę powietrza i utrudnia rozpraszanie nagromadzonego ciepła.
Fale upałów, które wywołane są przez kopuły ciepła, to tylko jedna z wielu poważnych konsekwencji tego zjawiska – skutki, takie jak wysoka temperatura, niska wilgotność powietrza oraz minimalne zachmurzenie, przyczyniają się bowiem do powstawania ekstremalnych warunków suszy, które zwiększają między innymi ryzyko wystąpienia pożarów lasów. Kopuły ciepła mogą prowadzić też do poważnych problemów infrastrukturalnych – między innymi uszkodzeń nawierzchni drogowych czy przeciążeń w sieciach energetycznych.
