Rosja skorzysta na zmianach klimatu? Raport podważa oficjalną propagandę Kremla

Raport przedstawiony na łamach magazynu naukowego „WIREs Climate Change”, konfrontuje fakty z prowadzoną przez Rosję narrację dotyczącą zmian klimatu oraz tego, jaki wpływ będą miały one na ten kraj. „Rosja odczuwa wiele skutków zmian klimatu i jest słabo przygotowana na przystosowanie się do nich” – oceniają eksperci. 

Czy Rosja skorzysta na zmianach klimatu?

Rosyjska propaganda przekonuje, że Rosja korzysta nie tylko na uzależnieniu światowej gospodarki od paliw kopalnych, ale może skorzystać także na ociepleniu klimatu. W ten sposób bowiem miałyby zwiększyć się powierzchnia gruntów rolnych w tym kraju, a klimat w wielu częściach Rosji stałby się dużo bardziej przyjazny człowiekowi i wegetacji.

Jak jednak wygląda rzeczywistość i jak może wyglądać przyszłość? To postanowili zbadać autorzy raportu „Russia in a changing climate”, pracy zbiorowej opublikowanej w magazynie naukowym „WIREs Climate Change”.

Czytaj więcej

Klimat

Szwajcaria chce debaty w ONZ o tym, jak zasłonić słońce. Eksperci: to groźne

Szwajcaria chce rozpocząć debatę pod patronatem ONZ na temat kontrowersyjnych technologii, które...

Zdaniem autorów raportu, zmiany klimatyczne ukształtują przyszłość Rosji. „Stanie się to niezależnie od tego, kto będzie rządził na Kremlu” – podkreślają badacze. Jak czytamy, największy kraj świata ociepla się szybciej niż cała Ziemia. „Rosja zajmuje ponad połowę wybrzeża Oceanu Arktycznego, prowadzi wojnę powodującą niezwykle dużą emisję gazów cieplarnianych, a do tego jest coraz bardziej odizolowana od społeczności międzynarodowej i jej wysiłków na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych” – zauważają naukowcy.

Surowce – w tym przede wszystkim ropa i gaz – od dawna są wiodącą siłą napędową rosyjskiej gospodarki. Swoją pierwszoplanową pozycję Rosja ugruntowała wraz z rozbudową w latach 80. i 90. XX wieku ropociągów i gazociągów, umożliwiających ich transport na rynek europejski. Ropa naftowa oraz gaz stały się czynnikami decydującymi o kondycji rosyjskiej gospodarki. Jak szacowano w 2022 roku, sektor naftowo-gazowy to główny element rosyjskiej gospodarki, tworzący 20–25 proc. Produktu Krajowego Brutto (PKB) oraz zapewniający 25–30 proc. produkcji przemysłowej.

Czytaj więcej

Rachunek sumienia

Rosja pozwana za walkę z kryzysem klimatycznym. Pierwsza taka sprawa w historii

Aktywiści ekologiczni złożyli pozew przeciwko rosyjskiemu rządowi, zarzucając władzom zaniedbania...

Rosja w czasach zmian klimatycznych. „Kraj słabo przygotowany”

Badacze podkreślają, że „Rosja odczuwa wiele skutków zmian klimatycznych i jest za słabo przygotowana, by dostosować się do tych zmian”. „Przegląd literatury wskazuje, że losy rosyjskiej gospodarki zależnej od węglowodorów, scentralizowanego systemu politycznego i ludności dotkniętej zmianami klimatycznymi są ze sobą powiązane oraz – w miarę wzrostu temperatur na świecie i w odpowiedzi na dekarbonizację gospodarki międzynarodowej – potrzebne są badania nad tymi ewoluującymi wzajemnymi powiązaniami”. 

Autorzy raportu zaznaczają, że „Rosję czeka transformacja spowodowana zmianami klimatycznymi”. Zdaniem badaczy, choć liderzy dotychczas bagatelizowali lub ignorowali potrzebę łagodzenia skutków zmian klimatu i dostosowywania się do nich, to nie mogą już dłużej tak postępować. „Aby zrozumieć, w jaki sposób rząd Rosji może przejść od marginalizacji do priorytetowego traktowania zmian klimatycznych, potrzebne są badania nad politycznym aspektem Rosji w zmieniającym się klimacie” – oceniają eksperci. 

Naukowcy wskazują, że na zagrożenie podatne są między innymi rosyjskie pola, lasy i drogi wodne. W obliczu zmian klimatycznych kluczowe jest ich zdaniem, by Rosja dostosowała swoją politykę do obecnych warunków. „W coraz bardziej represyjnym rosyjskim klimacie politycznym i społecznym potrzebne są także badania nad procesami decyzyjnymi związanymi z opracowywaniem i wdrażaniem ostrzeżeń i planów działania w zakresie zdrowia publicznego związanego ze zmianami klimatu” – wskazują badacze, zaznaczając, że kluczowe znaczenie ma ocena wyzwań zdrowotnych związanych z klimatem – szczególnie, jeśli chodzi o grupy najbardziej narażone na skutki zmiany klimatu, w tym dzieci czy rdzenną ludność zamieszkującą północ.

Eksperci oceniają, że konieczne jest także prowadzenie badań nad skutecznością działania instytucji państwowych i prywatnych zajmujących się reagowaniem na katastrofy, będące między innymi skutkami zmian klimatu – w tym pożary i powodzie. „Konieczne są badania nad instytucjami i dostępnymi funduszami na różnego rodzaju zapobieganie klęskom żywiołowym i pomoc po ich wystąpieniu” – zauważają.