Jak wynika z nowego badania, jedynie niewielki procent osób, które publikują treści na Twitterze, precyzyjnie używa hashtagu #ZeroWaste. Prof. Dariusz Jemielniak i Grzegorz Ganczewski z Akademii Leona Koźmińskiego przeanalizowali ponad 124 tysiące tweetów zawierających ten hashtag i doszli do wniosku, że autorzy publikacji zwykle pomijają najważniejsze aspekty tego ekologicznego podejścia. Tymczasem brak wiedzy w tym zakresie może prowadzić do spłycania samej idei.
– Niebezpieczne przemieszanie dobrych chęci z niewiedzą prowadzi do złych wyborów. Samo uczestnictwo ludzi w internetowych rozmowach i zainteresowanie ochroną środowiska jest pozytywnym przejawem. Niestety obserwujemy w tych dyskusjach brak wiedzy o tym, czym faktycznie jest ZeroWaste – stwierdza współautor analizy, Grzegorz Ganczewski.
Według analizy, jedynie 3 proc. komentarzy oznaczonych hashtagiem #ZeroWaste rzeczywiście obejmował najważniejsze założenia tej koncepcji, którą spopularyzowała amerykańska aktywistka Bea Johson w swojej książce „Zero Waste Home”. Według pięciu zasad „Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Rot”, ważne jest aby „odmawiać”, czyli unikać korzystania z produktów, których recykling może stanowić problem, „redukować” liczbę kupowanych produktów, „używać ponownie”, czyli znajdować nowe zastosowanie dla przedmiotów, „poddawać recyklingowi” odpady, których nie da się ponownie wykorzystać i wreszcie „kompostować” te, które podlegają rozkładowi. Jednak zdecydowana większość użytkowników Twittera koncentrowała się na kwestiach najmniej istotnych według hierarchii zasad Zero Waste.
– Do najważniejszego aspektu, a zatem unikania używania produktów, które potem trudno recyklingować albo których dystrybucja i wprowadzenie w ponowny obieg wymaga dużych emisji dwutlenku węgla, odnosi się tylko 3,3 proc. tweetów. Najwięcej, 35,1 proc., dotyczy tego, aby znajdować nowe zastosowanie dla rzeczy, które już mamy – zaznacza ekspert w zakresie społeczeństwa sieciowego, prof. Dariusz Jemielniak z Akademii Leona Koźmińskiego.
Choć rosnąca popularność zagadnień związanych z ochroną środowiska mogłaby budzić nadzieje, że społeczeństwo staje się coraz bardziej świadome, autorzy badania ostrzegają, że publiczne dyskusje bez właściwej wiedzy mogą wyrządzić więcej szkody.
– Niebezpieczne przemieszanie dobrych chęci z niewiedzą prowadzi do złych wyborów. Samo uczestnictwo ludzi w internetowych rozmowach i zainteresowanie ochroną środowiska jest pozytywnym przejawem. Niestety obserwujemy w tych dyskusjach brak wiedzy o tym, czym faktycznie jest ZeroWaste – stwierdza współautor analizy, Grzegorz Ganczewski z Akademii Leona Koźmińskiego.
W badaniu oceniono podejście użytkowników do poszczególnych typów opakowań. Jak się okazało, zdecydowana większość autorów tweetów rozumiała negatywny wpływ plastiku na środowisko. Opakowania papierowe oraz bio-tworzywa wzbudzały mieszane reakcje, natomiast szkło oraz metal były odbierane raczej pozytywnie. Naukowcy podkreślają, że to również niebezpieczne, z uwagi na fakt, że szklane opakowania są bardzo ciężkie, a ich transport oraz mycie generują spore emisje gazów cieplarnianych.
Autorzy badania wierzą, że płynące z niego wnioski mogą być wartościową wskazówką dla producentów opakowań.
– Nasze obserwacje mogą także przydać się organizacjom, które korzystają z koncepcji ZeroWaste lub zajmują się zrównoważonym rozwojem, gospodarką o obiegu zamkniętym czy analizą big data w mediach społecznościowych – uważa prof. Dariusz Jemielniak.
Naukowcy podkreślają też, że rosnące zainteresowanie społeczeństwa ideą „zero marnotrawstwa” należy właściwie wykorzystać, jednak do tego niezbędna jest odpowiednia edukacja ekologiczna. Choć temat podnosi szereg organizacji pozarządowych, to nadal brakuje działań na szczeblu krajowym.
Prof. Dariusz Jemielniak potwierdza, że analizowane tweety były wyłącznie w języku angielskim, natomiast ich rozkład geograficzny był dość równy w świecie zachodnim. Uważa też, że świadomość społeczna Polek i Polaków w kwestii zero waste jest zbliżona do poziomu, jaki wykazało badanie. Z uwagi na fakt, że w Polsce system recyklingu i obiegu opakowań jest mniej rozwinięty, a kampanie społeczne na ten temat są rzadkością, nasza wiedza na temat ograniczania marnotrawstwa może być mniejsza.
– Nasze badania pokazują, że same dobre chęci nie wystarczają - bez rzetelnej wiedzy można albo skupić się na rzeczach ostatecznie mało istotnych (wystarczy wspomnieć kampanię o słomkach do picia), a wręcz szkodzić doraźnie środowisku (jak w kwestii opakowań szklanych) – mówi prof. Jemielniak.
