W rozmowie z brytyjskim dziennikiem „The Guardian” prof. Karl M. Wantzen, ekolog z College of Excursions i przewodniczący UNESCO ds. kultury rzecznej, zaznaczył, że mokradła Pantanal są „prawdziwym rajem na Ziemi”. „Nigdzie indziej na świecie nie zobaczy się tylu hiacyntowych ar, jaguarów, jeleni bagiennych, anakond, kajmanów, ponad 300 gatunków ryb, 500 gatunków ptaków, 2500 gatunków roślin wodnych. Tymczasem wszystko to jest zagrożone” - podkreślił. Pierre Girard z Federal College of Mato Grosso i Pantanal Analysis Heart podkreśla natomiast, że budowa szkłaku wodnego może mieć katastrofalne skutki. „Jeśli projekt szlaku wodnego zostanie zrealizowany, żegluga dużych barek w Pantanalu (…) prawdopodobnie oznaczać będzie koniec Pantanalu, jaki znamy” – stwierdził. „Zmniejszenie corocznie zalewanego obszaru, w połączeniu ze zmianami klimatu i zwiększoną presją na użytkowanie gruntów sprawi, że wzrośnie ryzyko niszczycielskich pożarów” - dodał.
Żegluga zagraża równinie Pantanal
Naukowcy zaznaczają, że górny odcinek rzeki Paragwaj jest kręty i płytki oraz że uczynienie go drogą dla wielkich jednostek pływających, powodować będzie pogłębianie rzeki, niszczenie jej brzegów i budowę portów. „Trwale zmieniłoby to naturalny cykl powodzi i skurczyłoby obszar terenów podmokłych” – wskazują eksperci. „Rzeka Paragwaj przepływająca przez Pantanal jest ostatnim takim krajobrazem rzecznym w środkowej Ameryce Południowej. Nadal ma on niemal naturalną strukturę. Reprezentuje biokulturowe dziedzictwo narodu brazylijskiego i całego świata” — napisali badacze w liście wysłanym do brazylijskiego rządu. „Pogłębianie tego obszaru skutkowałoby poważną degradacją światowej, wyjątkowej różnorodności biologicznej i kulturowej Pantanal” – dodali naukowcy, zaznaczając, że tereny podmokłe są również domem dla ludności tubylczej, której źródła utrzymania mogą stać się zagrożone przez budowę szkłaku wodnego.
Mimo sprzeciwu naukowców, rząd Brazylii podkreśla, że budowa drogi przyniosłaby wiele korzyści – władze zaznaczają, że barki byłyby znacznie szybsze i tańsze niż transport towarów ciężarówkami. Eksperci zauważają jednak, że ze względu na kryzys klimatyczny i coraz rzadsze opady, poziom wody w rzece byłby zbyt niski, by umożliwić żeglugę. „Ludzkość jest szalona, niszczy wszystko, co może, i to z niezwykle szybko” — powiedział „Guardianowi” Mario Friedlander, jeden z naukowców będących przeciwko budowie szlaku wodnego. „Działanie szlaku wodnego w Pantanal to kolejny poważny atak na miejsce, które jest potężne z natury, a jednocześnie w ogóle nie jest chronione” – stwierdził.
Równina Pantanal w Ameryce Południowej: największe mokradła na świecie
Równina Pantanal, rozciągająca się w środkowo-zachodniej Brazylii, wschodniej Boliwii i północno-wschodnim Paragwaju, to największe na świecie tropikalne mokradła. To także dom dla pięciu tysięcy gatunków roślin i zwierząt. Wiele z nich zagrożonych jest wyginięciem.
Dane satelitarne brazylijskiego Narodowego Instytutu Badań Kosmicznych (INPE), które opublikowane zostały w czerwcu tego roku, pokazują, że liczba pożarów na terenie mokradeł do 5 czerwca wzrosła o 980 procent w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Jak zauważała agencja Reutera, obecnie dochodzi tam do największej liczby pożarów od 2020 roku, czyli najgorszego sezonu, odkąd prowadzone są obserwacje. „To tym bardziej alarmujące dane, że sezon pożarów rozpoczyna się zwykle dopiero w lipcu, osiągając szczyt w sierpniu i wrześniu” – czytamy.
