MATERIAŁ PARTNERA: UNEP/GRID-WARSZAWA
Dzień ten przypomina nam, że czyste powietrze, rzeki i jeziora, bujne łąki, lasy, mokradła i przede wszystkim żyzne grunty, stanowią podstawę naszej egzystencji, a dobra kondycja ekosystemów lądowych jest warunkiem bezpiecznej przyszłości.
– Ludzkość jest zależna od Ziemi. Jednak na całym świecie toksyczny koktajl zanieczyszczeń, chaosu klimatycznego i dziesiątkowania różnorodności biologicznej zamienia żyzne tereny w pustynie, a kwitnące ekosystemy w martwe strefy. (…) Oznacza to nieurodzaj, zanik źródeł wody, osłabienie gospodarki i zagrożenie dla ludzi – powiedział António Guterres.
Niech żyje środowisko!
Niech żyje! – tradycyjny okrzyk na cześć jubilata literalnie odnosi się do tematu tegorocznych obchodów Światowego Dnia Środowiska: ożywienia gleby, regeneracji ekosystemów i przeciwdziałania pustynnieniu. – W tym ważnym dniu proszę wszystkich o przyłączenie się do regeneracji ekosystemów. Nasza Ziemia to nasza przyszłość. Musimy ją chronić – apeluje Inger Andersen, dyrektorka wykonawcza UNEP (Programu ONZ ds. środowiska).
Światowy Dzień Środowiska, obchodzony w tym roku pod hasłem „Nasza Ziemia. Nasza przyszłość. Jesteśmy Re:Generacją”, ustanowiony został 52 lata temu przez Narody Zjednoczone dla upamiętnienia powołania do życia UNEP. Dzień ten stał się globalną marką nagłaśniającą zagrożenia ekologiczne i egzystencjalne naszych czasów. Od 1973 r. święto pomaga przekonywać rządy, korporacje i grupy społeczeństw do uwzględniania w strategiach działania aktualnych wyzwań środowiskowych. W Polsce oficjalne obchody tego dnia koordynuje co roku UNEP/GRID-Warszawa – organizacja realizująca w Polsce misję UNEP.
Według danych ONZ aż 40 proc. lądowej powierzchni planety uległo degradacji – to niemal obszar wielkości Indii i Federacji Rosyjskiej liczonych razem. Bezpośrednie konsekwencje dotykają już połowę światowej populacji i zagrażają prawie połowie światowego PKB (44 biliony dolarów). Liczba i czas trwania susz wzrosły od 2000 r. o 29 proc., więc jeśli nie podejmiemy pilnych działań, po 2050 r. skutki susz mogą dotknąć ponad trzy czwarte ludzkości!
Degradacja gleby, susza i pustynnienie są nierozerwalnie wplecione w potrójny kryzys planetarny. Kryzys, napędzany działalnością człowieka oraz niezrównoważoną produkcją i konsumpcją, zbiera żniwo w ekosystemach na całym świecie. Ponad 2 miliardy hektarów powierzchni lądów uległo już degradacji, głównie w wyniku nieodpowiedzialnego gospodarowania gruntami. Zwiększająca się erozja, zubożenie gleby i zanieczyszczenia zmniejszają jej produktywność, zagrażając bezpieczeństwu żywnościowemu, źródłom utrzymania i zdrowiu ludzi.
Rekultywacja gruntów może odwrócić postępującą falę degradacji gleby, suszy i pustynnienia. ONZ szacuje, że każdy dolar zainwestowany w odbudowę ekosystemów może przynieść aż do 30 dol. zwrotu w usługach ekosystemowych. Odbudowa ekosystemów nas wzmacnia, zapewniając źródła utrzymania, zmniejszając ubóstwo i zwiększając odporność na ekstremalne warunki pogodowe. Przywrócenie zaledwie 15 proc. gruntów i powstrzymanie dalszego ich przekształcania dałoby szanse, żeby zmniejszyć prawdopodobieństwo spodziewanego wymierania gatunków o nawet 60 proc.!
Susze nie są tylko afrykańskim problemem – przekonują się o tym coraz częściej mieszkańcy naszego kraju. Renaturyzacja gruntów jest kluczowym działaniem, jakie powinniśmy podjąć, jednak jak każde wielkie dzieło także sukces w odtwarzaniu ekosystemów wymaga różnych umiejętności i pracy zespołowej. Warunki dla takiego działania stwarza Re:Generacja – ustanowiony przez UNEP/GRID-Warszawa program łączący ze sobą instytucje i firmy oraz służby ochrony przyrody (w tym polskie parki narodowe) wokół działań odbudowujących i ochronnych cennych polskich ekosystemów.
Dzięki wsparciu finansowemu 15 partnerów biznesowych działaniami ochronnymi objętych już zostało 18 ekosystemów w całej Polsce. Za nami działania w Biebrzańskim i Słowińskim Parku Narodowym, a na rok bieżący zaplanowane są już prace w parkach Kampinoskim i Karkonoskim. Uwaga! Na finansowanie ciągle jeszcze czekają ekosystemy w Bieszczadzkim i Pienińskim Parku Narodowym. Kto się przyłączy do Re:Generacji?
Obchody w Polsce i na świecie
W dniu 5 czerwca w Warszawie odbywa się uroczystość z udziałem przedstawicieli świata nauki, organizacji pozarządowych, biznesu oraz administracji centralnej. W największych miastach Polski na ekranach Screen Network można zobaczyć przesłania skierowane do różnych generacji – różnice pokoleń znikają, kiedy dostrzegamy pilną potrzebę odtwarzania ekosystemów lądowych, ponieważ wszyscy jesteśmy równi wobec natury.
Organizatorem wydarzeń jest UNEP/GRID-Warszawa, patronat honorowy nad nimi objęli: przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Prezydent m.st. Warszawy oraz Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Celem globalnych kampanii Światowego Dnia Środowiska jest co roku inspirowanie partnerstw na rzecz odbudowy zdolności regeneracyjnych planety i propagowanie takiej ścieżki rozwoju, która będzie w równowadze ze środowiskiem. Także w tym roku UNEP postuluje łączenie się we współpracy, przekonując, że „nie możemy cofnąć czasu, ale możemy uprawiać lasy, zazieleniać nasze miasta, zbierać wodę deszczową i jeść żywność przyjazną dla gleby. Możemy być pokoleniem, które w końcu zawrze pokój z Ziemią”.
opinia partnera publikacji
Iwona Sierżęga, członkini zarządu Polenergia SA
Działania na rzecz bioróżnorodności są kluczowym elementem realizowanej przez Polenergię „Strategii ESG” oraz „Strategii na rzecz różnorodności biologicznej”. Prowadzimy działania w obszarze edukacji klimatycznej w ramach naszego projektu „Graj z nami w zielone!®”, którego partnerem jest UNEP/GRID-Warszawa.
Rozwijając nowe projekty współpracujemy z niezależnym nadzorem przyrodniczym, który – poza prowadzeniem działań ochronnych na naszych budowach – przygotowuje także plany działań skupione na lokalnych, cennych ekosystemach. Zgodnie z dobrą praktyką odbudowujemy ekosystemy łąk na terenach wielkoskalowych farm fotowoltaicznych Polenergii, a wspólnie z ośrodkami akademickimi, prowadzimy badania występujących tam gatunków roślin i zwierząt. Odtwarzamy i wzbogacamy lokalne parki czy prowadzimy nasadzenia w miejscowościach, gdzie zlokalizowane są projekty naszej grupy. W tych miejscach wieszamy też budki lęgowe dla ptaków i nietoperzy, a od 2014 roku prowadzimy również czynną ochronę błotniaka łąkowego.
Udział w obchodach Światowego Dnia Środowiska jest dla nas ważny i od lat uczestniczymy w tym wydarzeniu. To w naszej ocenie znakomita okazja, by budować świadomość konieczności ochrony i odbudowy ekosystemów. W ramach działania w programie „Re:Generacja” wspólnie z UNEP/GRID-Warszawa, tylko w 2023 roku prowadziliśmy czynną ochronę aż trzech cennych przyrodniczo ekosystemów. Wśród nich znalazły się m.in. wydmy w Słowińskim Parku Narodowym.
opinia partnera publikacji
Michał Siwek, head of decarbonizatio & biodiversity product,BNP Paribas Bank Polska SA
Według danych IPCC, systemy żywnościowe odpowiadają za ok. 30 proc. globalnych emisji gazów cieplarnianych pochodzących z działalności człowieka. Ponad 60 proc. tych emisji związanych jest z produkcją rolniczą, w szczególności z chowem zwierząt i sposobem użytkowania gruntów. Jeśli nie zmienimy modelu produkcji i dystrybucji żywności na bardziej zrównoważony, a wręcz zeroemisyjny, czeka nas katastrofa.
Sytuacja geopolityczna, ale też postępująca zmiana klimatu i degradacja środowiska powodują, że dla MŚP z sektora rolno-spożywczego, kluczowy jest dostęp do dobrych jakościowo i konkurencyjnych cenowo surowców oraz dywersyfikacja źródeł energii.
Większość graczy łańcucha wartości systemów żywnościowych twierdzi, że ich działalność nie wpływa na zmianę klimatu, i że jedynie globalni producenci powinni działać w tym kierunku. W badaniu Ipsos na zlecenie Grupy BNP Paribas pt. „Just Transitions Observatory” podkreślają, że sektor produkcji żywności jest zbytnio obciążany koniecznością transformacji poprzez presje regulacyjne, rynkowe i finansowe. Zapominają o swoim łańcuchu wartości, który może odpowiadać za nawet 97 proc. emisji.
Komisja Europejska podkreśla, że dofinansowanie w ramach Europejskiego Zielonego Ładu ma zapoczątkować zmianę, ale to rynek finansowy ma instrumenty, aby ją utrzymać. Dlatego Bank BNP Paribas nawiązuje partnerstwa – także z UNEP/GRID-Warszawa – w celu opracowywania i implementacji do biznesu skutecznych rozwiązań oraz intensywnie pracuje nad rozwojem rozwiązań finansowych i usług beyond-banking, wspierających klientów w zrównoważonej transformacji.
Więcej szczegółów www.dlaplanety.pl
MATERIAŁ PARTNERA: UNEP/GRID-WARSZAWA
