Zrównoważona przyszłość opakowań – jak wpisują się w nią kartony do płynnej żywności?

Dobiega właśnie końca rok intensywnych prac nad przepisami związanymi z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.

Publikacja: 29.11.2023 17:50

Zrównoważona przyszłość opakowań – jak wpisują się w nią kartony do płynnej żywności?

Materiał partnera: Fundacja ProKarton

Dyskutowane regulacje powinny usprawnić rozwiązania systemowe, w tym umożliwić zwiększenie poziomów zbiórki i przetwarzania odpadów. Jakie miejsce w planowanej zrównoważonej przyszłości opakowań zajmują kartony do płynnej żywności?

Stoimy obecnie przed wyzwaniami związanymi z regulacjami europejskimi. Na szczególną uwagę zasługują nowe rozwiązania w prawie unijnym – obecnie na finalnym etapie prac. Planowane przepisy zakładają ambitne wymogi wobec opakowań, w tym te dotyczące ich przydatności do recyklingu oraz realnych, wysokich poziomów recyklingu.

W tym kontekście powinniśmy wrócić do rozmów dotyczących narzędzi, które umożliwią sprostanie owym wyzwaniom – czyli rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), systemu kaucyjnego oraz wyodrębnienia ustawowo celów, także dla kartonowych opakowań do żywności płynnej. Bez dobrze zaprojektowanych rozwiązań, które pozwolą na osiągnięcie wysokich poziomów selektywnego zbierania opakowań, przetwarzanie odpadów na nowe produkty i opakowania – w odpowiedniej skali – nie będzie realne.

Uchwalona w tym roku ustawa o systemie kaucyjnym obejmuje szeroki zakres opakowań, także tych na mleko: butelki z tworzywa sztucznego do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra oraz wielorazowe butelki szklane do 1,5 litra.

Jeżeli spojrzymy przez pryzmat surowców, jedynym pominiętym rodzajem opakowań na napoje jest frakcja wielomateriałowa, czyli kartony do płynnej żywności. Stwarza to nierówne traktowanie opakowań, co może negatywnie oddziaływać na osiągnięcie porównywalnych – a zatem wysokich – poziomów zbiórki i recyklingu kartonów na mleko, soki i napoje roślinne. Dodatkowo będzie to generowało wątpliwości wśród konsumentów, gdyż wszystkie opakowania na te same lub bardzo podobne produkty powinny podlegać tym samym zasadom zbiórki.

Wszystkie te argumenty przemawiają za dołączeniem kartonów do systemu kaucyjnego, zwłaszcza że zmierza do tego również unijna legislacja – projekt PPWR mówi, że państwa członkowskie UE powinny dążyć do ustanowienia systemów kaucyjnych także na kartony do napojów. I zaczynamy to dostrzegać – chorwackie przepisy już uwzględniły kartony do płynnej żywności w zmianach rozszerzających zakres systemu kaucyjnego.

Kolejnym ważnym argumentem za objęciem kartonów kaucją jest fakt, iż zapewni to stały strumień do recyklingu czystych, selektywnie zebranych kartonów. Jest to szczególnie ważne w kontekście uruchomionej w tym roku instalacji do recyklingu kartonów do płynnej żywności w Ostrołęce. Jest ona najnowocześniejszym w tej części Europy zakładem do przerabiania takich opakowań. Inwestycja potroi obecne moce recyklingowe w naszym kraju z 25 tys. do 75 tys. ton i uczyni Polskę regionalnym centrum recyklingu kartonów po płynnej żywności.

To ważny krok w stronę gospodarki cyrkularnej – dzięki nowej instalacji możliwe będzie utrzymanie w obiegu większej ilości wysokiej jakości surowca i zmniejszenie wykorzystania zasobów pierwotnych. Do sprawnego i opłacalnego z punktu widzenia ekonomicznego funkcjonowania zakładu konieczne jest jednak dostarczenie znacznych ilości selektywnie zebranych kartonów. System kaucyjny jest najlepszym narzędziem do spełnienia tego warunku.

Wszystkie powyższe działania legislacyjne łączy jedno – dążenie do ograniczenia naszego wpływu na środowisko i budowania gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Z perspektywy opakowań kluczowa jest tu zbiórka i recykling odpadów, nie są to jednak jedyne aspekty.

Jak jeszcze opakowania mogą wpisywać się w założenia gospodarki cyrkularnej? Spójrzmy na kartony do płynnej żywności. Przede wszystkim w większości (ok. 75 proc.) składają się z surowca w pełni odnawialnego – celulozy, która została pozyskana z lasów objętych certyfikacją Forest Stewardship Council – FSC®. Gwarantuje to, że każde ścięte drzewo zastępowane jest nowymi nasadzeniami.

Oceniając opakowanie z perspektywy środowiskowej, ważny jest również ślad węglowy w całym cyklu życia, który w przypadku kartonów jest niski. Wpływa na to mała waga, trwałość i prostopadłościenny kształt, co pozwala na wydajne wykorzystanie przestrzeni magazynowej i transportowej.

Znaczna część produktów zapakowanych w kartony może być przechowywana przed otwarciem poza lodówkami, co minimalizuje wykorzystanie energii potrzebnej do chłodzenia. Co ważne, kartony do płynnej żywności pomagają minimalizować marnowanie żywności, która stanowi bardzo trudny (i drogi) do przetworzenia odpad. Ich wielowarstwowa budowa zapewnia doskonałą barierowość – ochronę zapakowanych w nie produktów, bez konieczności stosowania konserwantów, przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnej higieny i bezpieczeństwa zawartości.

Wszystkie te cechy sprawiają, że kartony są zrównoważonymi, bezpiecznymi i wygodnymi rozwiązaniami opakowaniowymi, które świetnie odnajdują się w cyrkularnej gospodarce przyszłości.

Materiał partnera: Fundacja ProKarton

Materiał partnera: Fundacja ProKarton

Dyskutowane regulacje powinny usprawnić rozwiązania systemowe, w tym umożliwić zwiększenie poziomów zbiórki i przetwarzania odpadów. Jakie miejsce w planowanej zrównoważonej przyszłości opakowań zajmują kartony do płynnej żywności?

Pozostało 95% artykułu
Walka o klimat
Tylko zielona chemia ma przyszłość
Walka o klimat
Korzyści dalece większe niż koszty
Walka o klimat
W Polsce brakuje wizji systemu gospodarki odpadami
Walka o klimat
Wyzwania zielonej transformacji branży chemicznej
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Materiał partnera
Obowiązkowa pozycja w budżecie inwestycji