Jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków jest już w Europie. „Tworzy superkolonie”

Z badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym "Current Biology” wynika, że do Europy dotarły mrówki ogniste. W pobliżu Syrakuz na Sycylii odnaleziono aż 88 gniazd tych owadów. Eksperci są zaniepokojeni – jest to bowiem jeden z najbardziej inwazyjnych i niszczycielskich gatunków na świecie.

Publikacja: 13.09.2023 15:27

Jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków jest już w Europie. „Tworzy superkolonie”

Foto: AdobeStock

Mrówka ognista (Solenopsis invicta),  nazywana też ogniową, to gatunek mrówki z podrodziny Myrmicinae. Gatunek ten pierwotnie ograniczony był jedynie do Ameryki Południowej, lecz w latach 30. XX wieku pojawił się w Stanach Zjednoczonych, stając się gatunkiem inwazyjnym. Rozprzestrzenił się na teren Meksyku, Australii, Tajwanu, Chin i Filipin, tworząc tam populacje wyspowe. Szacuje się, że rocznie w USA gatunek ten powoduje straty wyceniane na sześć miliardów dolarów. Dotychczas jedynym krajem, któremu udało się go wytępić, jest Nowa Zelandia. 

Mrówki z gatunku Solenopsis invicta powodują bolesne użądlenia. Ból podobny jest do oparzenia – stąd nazwa zwyczajowa owadów. Mrówki te niszczą jednak także uprawy oraz zagrażają lokalnej faunie i florze. Mogą też gnieździć się w urządzeniach elektrycznych i powodować ich awarie. 

Tam, gdzie pojawia się ten gatunek, powoduje zmiany w populacjach – na przykład jaszczurek żywiących się mrówkami, które przez mrówkę ogniową zostają wyparte. Zmniejszają one bioróżnorodność poprzez konkurowanie w zdobywaniu pożywienia i zabijanie. Mogą atakować i zabijać żaby, jaszczurki, a nawet małe ssaki. Na terenie Stanów Zjednoczonych i Meksyku mrówka ognista wyewoluowała w poliginiczną i polikaliczną populację, co spowodowało dominację tego gatunku na wielu terenach i likwidację wszelkiej konkurencji.

Czytaj więcej

Bobry szkodzą klimatowi? Mają powodować większe emisje metanu

Mrówki ogniste wykrywano już wcześniej w produktach importowanych z zagranicy do Hiszpanii, Finlandii czy Holandii. Dotychczas jednak nie było dowodów potwierdzających ich stałą obecność w Europie. Badacze ostrzegają, że choć na razie owady pojawiły się we Włoszech, to mogą one rozprzestrzenić się także w innych miejscach kontynentu.

Jak powiedział w rozmowie z brytyjskim dziennikiem „The Guardian” kierujący badaniem Mattia Menchetti z Instytutu Biologii Ewolucyjnej w Barcelonie, „Solenopsis invicta to jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków”. - Mogą się rozprzestrzenić zatrważająco szybko. Znalezienie tego gatunku we Włoszech było wielką niespodzianką, ale wiedzieliśmy, że ten dzień nadejdzie - zaznaczył. 

Czytaj więcej

Niezwykle rzadki ptak poleciał z Polski do Francji. Zabili go myśliwi

Klimat im sprzyja

Z analizy genetycznej badaczy wynika, że mrówki znalezione na Sycylii prawdopodobnie przybyły tam z USA bądź Chin. Eksperci są zdania, że w obecnych warunkach klimatycznych mrówki ogniste mogłyby zadomowić się aż na około 7 proc. obszaru Europy, w tym w połowie europejskich miast – między innymi w Barcelonie, Rzymie, Paryżu czy Londynie. Badacze ostrzegają, że dalsze ocieplenie klimatu może sprzyjać ich rozprzestrzenianiu.

- Skoordynowane wysiłki na rzecz wczesnego wykrywania i szybkiej reakcji w regionie są niezbędne, aby skutecznie zarządzać tym nowym zagrożeniem, zanim rozprzestrzeni się ono w niekontrolowany sposób - ostrzega Roger Vila, główny badacz w laboratorium Butterfly Diversity and Evolution Lab w Instytucie Biologii Ewolucyjnej, który kierował badaniem.

Eksperci zauważają, że inwazyjne gatunki mrówek łatwo rozprzestrzeniają się na produktach importowanych z zagranicy. - To otwarte drzwi dla obcych gatunków. Powszechne są obawy dotyczące tych nierodzimych, inwazyjnych gatunków mrówek. Mrówki ogniste to jeden z tych nielicznych, które są o krok od tego, by przedostać się do Europy - mówi entomolog z organizacji Buglife. - Możemy coś zrobić, by powstrzymać ich napływ, ale gdy już się pojawią, to bardzo trudno będzie je wyplenić. Mrówki słyną z tego, że potrafią szybko się rozprzestrzeniać - dodał.

Mrówka ognista (Solenopsis invicta),  nazywana też ogniową, to gatunek mrówki z podrodziny Myrmicinae. Gatunek ten pierwotnie ograniczony był jedynie do Ameryki Południowej, lecz w latach 30. XX wieku pojawił się w Stanach Zjednoczonych, stając się gatunkiem inwazyjnym. Rozprzestrzenił się na teren Meksyku, Australii, Tajwanu, Chin i Filipin, tworząc tam populacje wyspowe. Szacuje się, że rocznie w USA gatunek ten powoduje straty wyceniane na sześć miliardów dolarów. Dotychczas jedynym krajem, któremu udało się go wytępić, jest Nowa Zelandia. 

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zwierzęta
„Czarna pszczoła" wróciła do Polski, choć uznawano ją za wymarłą. Jak jej pomóc?
Zwierzęta
„Król wód” znika z polskich rzek i jezior. Dlaczego szczupaków jest coraz mniej?
Zwierzęta
Tysiące ptaków do odstrzału. W taki sposób władze chcą ocalić zagrożony gatunek
Zwierzęta
Bocianie gniazdo usunięto ze słupa energetycznego. PGE wyjaśnia sprawę
Zwierzęta
Kiedyś były wszędzie, dziś grozi im wyginięcie. Polska wydała wojnę tym ptakom